Εύκολο, νόστιμο παραδοσιακό μπριάμ στο φούρνο

Το καλοκαίρι είναι μια εποχή που όλοι αγαπάμε. Ένας από τους λόγους για αυτό, είναι η πληθώρα των λαχανικών και των φρούτων που έχουμε στη διάθεσή μας. Υπέροχα, γεμάτα γεύση και άρωμα λαχανικά με τα οποία δημιουργούμε νόστιμα, εύκολα, γρήγορα παραδοσιακά πιάτα που ξυπνάνε αγαπημένες παιδικές αναμνήσεις. Πιάτα που στην πλειοψηφία τους είναι χορτοφαγικά. Γιατί πολύ απλά το καλοκαίρι (τις περισσότερες φορές) το κρέας δεν το αναζητούμε στην καθημερινή μας διατροφή.
Πιάτα σαν και αυτό που σας παρουσιάζουμε εδώ. Για εμάς είναι σημαντικό να μαγειρεύονται τα πιάτα αυτά μόνο με εποχιακά λαχανικά. Είναι κάτι που έχουμε αναφέρει και στα newsletters που στέλνουμε κάθε μήνα αλλά και σε μια σειρά από newsletters που φτιάξαμε στην αρχή της κάθε εποχής φέτος, με τα εποχιακά λαχανικά και φρούτα.
Γιατί όμως είναι σημαντικό και το αναφέρουμε τόσο συχνά; Γιατί μαγειρεύοντας με εποχιακά λαχανικά καταναλώνουμε κάθε λαχανικό στην καλύτερη στιγμή του. Δηλαδή στην εποχή που θα έχει την καλύτερη γεύση και ποιότητα λόγω των καιρικών και εδαφικών συνθηκών.
Για παράδειγμα: Θέλετε να φτιάξετε ένα ταψί γεμιστά με ρύζι και είναι Δεκέμβριος; Καλά κάνετε και δεν σας κρίνουμε για αυτό. Αλλά πόσο γευστικό θα είναι τελικά αυτό το φαγητό; Θα είναι πραγματικά άδικο το αποτέλεσμα για αυτό το υπέροχο λαδερό πιάτο. Γιατί; Γιατί οι ντομάτες και οι πιπεριές είναι καλοκαιρινά λαχανικά και η γεύση τους θα είναι πρακτικά ανύπαρκτη. Θα βλέπετε τη ντομάτα και την πιπεριά, αλλά δεν θα τα γεύεστε.
Δεν θα ήταν λοιπόν προτιμότερο να κάνετε λίγο υπομονή και να ετοιμάσετε ένα τέτοιο φαγητό όταν τα λαχανικά αυτά είναι στα καλύτερά τους. Πότε; Από τα μέσα του Ιουλίου μέχρι τα μέσα Αυγούστου στις περισσότερες περιοχές της ηπειρωτικής Ελλάδας. Το πιάτο αυτό μαγειρεμένο το καλοκαίρι θα έχει χίλιες φορές καλύτερη γεύση.
Και όχι μόνο το λαχανικό αλλά και το λαδάκι που τα συνοδεύει. Ξέρετε εσείς… αυτό που μένει στο ταψί... ναι! Αυτό που θα βάλετε στο πιάτο και στο οποίο θα βουτάτε το ψωμάκι σας και τη φέτα.
Το μπριάμ
Αυτή την εποχή λοιπόν όλη η περιοχή της Μεσογείου είναι γεμάτη με αυτά τα καλοκαιρινά λαχανικά που αγαπάμε: ντομάτες, κολοκυθάκια, μελιτζάνες και πιπεριές. Έτσι το να φτιάχνουμε πιάτα με κάποια από αυτά (ή με όλα αυτά μαζί) είναι κάτι πολύ κοινό, και ένα χαρακτηριστικό της Ελληνικής κουζίνας.
Έτσι αυτή τη φορά για να τιμήσουμε το Ελληνικό καλοκαίρι όπως του πρέπει, αποφασίσαμε να μοιραστούμε μαζί σας ένα αγαπημένο πιάτο (και σίγουρα Ελληνικό comfort food) που μας ταξιδεύει κάθε φορά που το γευόμαστε: το Μπριάμ.
Μερικοί το αποκαλούν και την Ελληνική εκδοχή του Γαλλικού ρατατούιγ. Θα το βρείτε και ως τουρλού. Η διαφορά του τουρλού από το μπριάμ είναι ότι τις περισσότερες φορές το τουρλού φτιάχνεται σαν λαδερό στην κατσαρόλα και μπορεί να περιέχει και φρέσκα φασολάκια. Εξίσου αγαπημένο και πεντανόστιμο καλοκαιρινό πιάτο. Εμείς όμως προτιμάμε τη γεύση που έχουν τα λαχανικά όταν ψήνονται στο φούρνο όλα μαζί. Αποκτούν μια απερίγραπτη γλύκα.
Παρόμοια πιάτα έχουν και άλλες χώρες, κυρίως γειτονικές μας ή και σε άλλες χώρες που βρίσκονται γύρω από τη Μεσόγειο.
Στη Γαλλία υπάρχει το ρατατούιγ. Στην Ιταλία θα βρείτε το ciambotta, την caponata και την peperonata. Στην Ισπανία υπάρχει το pisto και η samfaina. Στην Τουρκία είναι το türlü. Στο Μαρόκο έχουν το zaaluk και ούτω καθεξής.
Η συνταγή
Αυτό που κάνει αυτή τη συνταγή τόσο ακαταμάχητα νόστιμη είναι το πόσο τέλεια συνδυάζονται αυτά τα λαχανικά μεταξύ τους και το πόσο δένουν οι γεύσεις τους και τα αρώματά τους κατά τη διάρκεια του ψησίματος.
Ποια είναι αυτά τα λαχανικά; Οι μελιτζάνες, τα κολοκυθάκια, οι πατάτες, τα κρεμμύδια και οι ντομάτες (τις οποίες σε αυτή τη συνταγή χρησιμοποιούμε τριμμένες στον τρίφτη). Όλα λοιπόν αυτά τα λαχανικά, τοποθετούνται σε ένα βαθύ ταψί. Θα χρειαστείτε οπωσδήποτε ένα βαθύ ταψί για το μπριαμ ώστε να χωρέσουν και να μαγειρευτούν σωστά τα λαχανικά μας.
Χρησιμοποιήσαμε αρωματικά όπως μαϊντανό και δυόσμο για να ενισχύσουμε τη γεύση τους. Υπάρχουν όμως και παραλλαγές που χρησιμοποιούν ρίγανη ή θυμάρι. Μερικοί χρησιμοποιούν μόνο φρέσκο άνηθο. Η επιλογή είναι δική σας, ανάλογα με τις προτιμήσεις σας.
Επίσης προσθέσαμε και λευκό κρασί, αλλά αν δε θέλετε να το προσθέσετε τότε μπορείτε να το αντικαταστήσετε με την ίδια ποσότητα ζωμό λαχανικών.
Όσον αφορά τις πιπεριές, μπορείτε να προσθέσετε όποιο είδος πιπεριάς σας αρέσει και να το κάνετε έτσι και όσο καυτερό θέλετε. Μπορείτε να προσθέσετε τσίλι, χαλαπένιος ή να χρησιμοποιήσετε μπούκοβο μαζί με την πράσινη πιπεριά.
Στην δική μας εκδοχή για το μπριάμ, επιλέξαμε να κόψουμε τα λαχανικά σε κομμάτια, περίπου 2-3εκ. το καθένα, και όχι σε λεπτές φέτες. Και αυτό γιατί θέλαμε κάθε ένα από τα λαχανικά να κρατήσει το σχήμα του και την υφή του.
Το φαγητό αυτό είναι πολύ απλό να γίνει και δεν θέλει ιδιαίτερη προσπάθεια (εξάλλου πάντα έχετε και τις βήμα-βήμα οδηγίες μας για βοήθεια). Πολύ απλά τοποθετείτε όλα τα υλικά μέσα στο ταψί, τα ανακατεύετε και το βάζετε στο φούρνο για να ψηθεί. Ο φούρνος θα κάνει όλη τη δουλειά. Αυτό είναι ένα ακόμα στοιχείο που μας αρέσει σε αυτή τη συνταγή. Δεν χρειάζεται την αμέριστη προσοχή μας. Οπότε προσθέστε το στη λίστα με τις συνταγές σας, ειδικά για ημέρες που ο χρόνος σας είναι περιορισμένος.
Το μυστικό ενός καλού μπριάμ, είναι το να ψηθούν τα λαχανικά τόσο ώστε τελικά να μείνουν μόνο με τα λάδι τους στο ταψί. Ιδανικά λοιπόν μετά το ψήσιμο, τα μόνα που θα υπάρχουν μέσα στο ταψί θα είναι τα λαχανικά και αυτό το νόστιμο λαδάκι στον πάτο του ταψιού. Στη συνταγή αυτή το λαδάκι ήταν μετρημένο, ώστε να κρατήσουμε λίγο και τις θερμίδες πιο χαμηλά, και έτσι βάλαμε 3/4 του φλυτζανιού. Αν θέλετε όμως πιο λαδερό το φαγάκι σας, μπορείτε να το αυξήσετε και στο 1 φλυτζάνι.
Αυτή η συνταγή είναι μια πλήρως υγιεινή συνταγή, χορτοφαγική και φυσικά vegan. Και μια συμβουλή για τους vegan φίλους μας: παραλείψτε τη φέτα και αντικαταστήστε την με φρεσκοτριμμένο μαύρο πιπέρι ή στεγνώστε πολύ καλά ένα κομμάτι τόφου και σπάστε το από πάνω. Όπως θα κάνατε με ένα κομμάτι φέτας.
Πως να το απολαύσουμε
Αυτή η συνταγή είναι ιδανική ως κυρίως γεύμα ειδικά τις καλοκαιρινές Κυριακές στο οικογενειακό τραπέζι ή μετά από μια βουτιά στη θάλασσα. Είναι καλύτερα σερβιρισμένο χλιαρό ή σε θερμοκρασία δωματίου. Σίγουρα όχι απευθείας από το φούρνο. Υπάρχει σοβαρός κίνδυνος να κάψετε τη γλώσσα σας και τον ουρανίσκο σας, καθώς τα λαχανικά σε αυτό το σημείο είναι καυτά. Οπότε… υπομονή!
Ένα είναι σίγουρο. Για αυτό το φαγητό θα χρειαστείτε ψωμί. Και εννοούμε ΠΟΛΥ ψωμί. Το λαδάκι στον πάτο του ταψιού ή του πιάτου σας, δεν πρέπει να πάει χαμένο. Κρίμα είναι…
Α! Αν δεν είστε vegan, μην ξεχάσετε να το σερβίρετε και με ένα κομμάτι από την αγαπημένη σας φέτα. Είτε δίπλα στο πιάτο, είτε σπασμένη από πάνω. Αν είστε vegan κάντε το κόλπο με το τόφου που περιγράψαμε πιο πάνω.
Πάμε να το φτιάξουμε;
- 400γ (1 μέτρια) μελιτζάνα**
- 150γ (1 μέτρια) πράσινη πιπεριά, κομμένη σε χοντρές φέτες*
- 60γ (2 μέτριες) πατάτες **
- 1 κιλό (3-4 μέτρια) κολοκυθάκια**
- 500γ (2 μέτριες) ώριμες ντομάτες τριμμένες στον τρίφτη ή έτοιμη συσκευασμένη
- 350γ (2 μέτρια) κρεμμύδια κομμένα σε χοντρές φέτες
- 30γ (4 σκελίδες) σκόρδο, κομμένο σε λεπτές φέτες
- 70γ (4 κ.σ.) πελτές ντομάτας
- 125ml (1/2 φλυτζ.) λευκό κρασί
- 180ml (3/4 φλυτζ.) παρθένο ελαιόλαδο
- 1 χούφτα φύλλα δυόσμου, ψιλοκομμένα
- 30γ (2 χούφτες) μαϊντανός, ψιλοκομμένος
- 1 κ.γ. κουρκουμάς σε σκόνη
- 1 κ.σ. πάπρικα
- 1 κ.σ. αλάτι
- 1/2 κ.γ. μαύρο πιπέρι
* Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ότι πιπεριά θέλετε, ακόμα και καυτερή αν σας αρέσουν τα πικάντικα.
* *Όλα τα λαχανικά είναι κομμένα σε κομμάτια των 2-3 εκ. περίπου.
Προετοιμασία:
Προθερμαίνουμε το φούρνο στον αέρα στους 200°C.
Κόβουμε τα λαχανικά σε κομμάτια των 2-3 εκ. Αυτό θα επιτρέψει στα λαχανικά να κρατήσουν το σχήμα τους και την υφή τους κατά τη διάρκεια του ψησίματος.
Προσθέτουμε τα κολοκυθάκια, τις πατάτες και τις μελιτζάνες σε ένα βαθύ ταψί 26x38cm (εικ.1). Προσθέτουμε τις πιπεριές, τα κρεμμύδια και το σκόρδο (εικ.2)
Στη συνέχεια προσθέτουμε τις τριμμένες ντομάτες (εικ.3) και τον πελτέ (εικ.4)
Προσθέτουμε το κρασί (εικ.5) και το ελαιόλαδο (εικ.6)
Κατόπιν προσθέτουμε το μαϊντανό και το δυόσμο (εικ.7). Προσθέτουμε το αλάτι, το πιπέρι, τον κουρκουμά και την πάπρικα (εικ.8).
Ανακατεύουμε όλα τα υλικά με προσοχή (εικ.9). Καλύπτουμε το ταψί με αλουμινόχαρτο (εικ.10).
Τοποθετούμε το ταψί στο φούρνο και ψήνουμε για 40 λεπτά.
Αφαιρούμε το αλουμινόχαρτο, ανακατεύουμε προσεχτικά τα λαχανικά (εικ.11) και μειώνουμε τη θερμοκρασία στους 180°C.
Συνεχίζουμε το ψήσιμο για ακόμα 20 λεπτά. Κατόπιν ανακατεύουμε για τελευταία φορά και συνεχίζουμε το ψήσιμο για επιπλέον 20 λεπτά.
Αφαιρούμε το ταψί από το φούρνο και το αφήνουμε να κρυώσει λίγο. Μην το σερβίρετε αμέσως γιατί τα λαχανικά σε αυτό το σημείο είναι πολύ καυτά και δεν θα μπορέσετε να το απολαύσετε.
Όταν γίνει χλιαρό ή είναι σε θερμοκρασία δωματίου, το σερβίρουμε με λίγο επιπλέον μαϊντανό από πάνω ή τριμμένη φέτα. Καλή όρεξη!
1. Μπορείτε αν θέλετε να ψήσετε τα λαχανικά σε φέτες, αλλά σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να προσαρμόσετε ανάλογα και τον χρόνο ψησίματος.
2. Αν σας αρέσουν τα πικάντικα ή τα καυτερά, μπορείτε να προσθέσετε πιπεριά χαλαπένιος ή τσίλι. Μπορείτε επίσης να χρησιμοποιήσετε και πιπεριά Φλωρίνης για πιο γλυκό αποτέλεσμα. Η επιλογή είναι καθαρά δική σας.
3. Μην προσθέσετε επιπλέον νερό στο ταψί για να ψήσετε τα μπριαμ. Όλα αυτά τα λαχανικά έχουν αρκετό για να τα βοηθήσουν να ψηθούν σωστά κατά τη διάρκεια του μαγειρέματος και του χρόνου που σας δίνουμε.
4. Αν σας έχει περισσέψει μπριαμ τότε μπορείτε να το χρησιμοποιήσετε σαν σάλσα μέσα σε τορτίγια (μαζί με γιαούρτι είναι καταπληκτικό!) ή να το σερβίρετε με νάτσος. Μπορείτε να το κάνετε και γέμιση για ομελέτα ή να το απολαύσετε μαζί με κάποιο κοντό ζυμαρικό όπως τα fusilli (βίδες). Δεν πετάμε τίποτα! #zerowaste
5. Αν θέλετε μπορείτε, στο τελείωμα του ψησίματος να προσθέσετε φέτα σε κύβους και να την γκρατινάρετε για έξτρα γεύση.
Αν σας άρεσε αυτή η συνταγή, τότε μπορείτε να βρείτε και άλλες χορτοφαγικές και vegan συνταγές στη σελίδα μας "Για χορτοφάγους". Εϊμαστε σίγουροι ότι θα βρείτε κάτι που θα σας αρέσει.