Τι είναι Comfort food; Χαρακτηριστικά Ελληνικά παραδείγματα!

 

Κείμενα - Φωτογραφίες: Πάνος Διώτης και Μιρέλλα Καλόγλου

Τα τελευταία χρόνια βλέπουμε όλο και πιο συχνά να αναφέρεται, σε άρθρα που αφορούν τη μαγειρική και την κουζίνα, o όρος "comfort food". Πολλοί δε γνωρίζουν τι ακριβώς είναι, ενώ αν το έχουν ακούσει, δυσκολεύονται να ορίσουν αν ένα φαγητό εμπίπτει σε αυτήν την κατηγορία. 
Τι είναι λοιπόν το comfort food; Ο ορισμός που χρησιμοποιείται από τους περισσότερους, είναι αυτός του λεξικού Webster, σύμφωνα με τον οποίο comfort food είναι το φαγητό που έχει παρασκευαστεί με ένα παραδοσιακό τρόπο και έχει συνήθως μια "νοσταλγική" ή συναισθηματική επίδραση σε αυτόν που το καταναλώνει. Αυτός ο ορισμός είναι αρκετά ευρύς, και σε αυτόν μπορεί κανείς να εντάξει μεγάλη ποικιλία φαγητών.

Σίγουρα το τί αποτελεί comfort food, δε μπορεί να οριστεί πάντα με σαφήνεια. Ο λόγος που συμβαίνει αυτό, είναι πως αφορά φαγητά τα οποία επιδρούν στο θυμικό. Φαγητά τα οποία μας κάνουν να νιώθουμε όμορφα, δημιουργώντας θετικά συναισθήματα. Συνεπώς, αυτό διαφέρει από άνθρωπο σε άνθρωπο. Επιπλέον στην κατηγορία αυτή ανήκουν και τα παραδοσιακά φαγητά, τα οποία γευτήκαμε από μικροί στο οικογενειακό τραπέζι, και έχουν συναισθηματική αξία.
Στον όρο comfort food λοιπόν, μπορούμε να διακρίνουμε δύο κατηγορίες φαγητών: α) φαγητά τα οποία συνδέονται με την παράδοση και την κουλτούρα κάθε κοινωνίας και κάθε χώρας και β) φαγητά τα οποία έχουν συγκεκριμένη αξία για κάποιο άτομο και τα συναισθήματα του ξεχωριστά.;

Comfort food και Ελλάδα​

Στην Ελλάδα, βάσει της κουλτούρας μας, θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε ως comfort foods, μια μεγάλη ποικιλία φαγητών και επιδορπίων που συνδέονται με την Ελληνική παράδοσή και το οικογενειακό τραπέζι.

Μερικά τέτοια παραδείγματα είναι τα εξής: 
- ο Μουσακάς 
- το Παστίτσιο 
- τα Κεφτεδάκια, τα Σουτζουκάκια ή τα Γουβαρλάκια με ή χωρίς αυγολέμονο
- τα Μακαρόνια με Κιμά 
- η Φασολάδα και οι Φακές
- τα Γεμιστά
- η Σκορδαλιά με τηγανητό μπακαλιάρο
- το Γιουβέτσι
- η Κοτόσουπα και η Ψαρόσουπα 
- το Κοτόπουλο (ή άλλο κρέας με πατάτες στο φούρνο) 
- το Σουβλάκι, το Τζατζίκι, ο Γύρος
- οι παραδοσιακές Πίτες (χορτόπιτες, κολοκυθόπιτες, τυρόπιτες, τυροπιτάκια κ.α.) 
- η Μαγειρίτσα, το Αρνί ή το Κατσίκι και το Κοκορέτσι το Πάσχα 
- το Χοιρινό με Σέλινο ή η Τηγανιά τα Χριστούγεννα 
- το Γαλακτομπούρεκο, ο Μπακλαβάς, το Κανταΐφι, το Ραβανί, το Σάμαλι , το Ρυζόγαλο
- τα Κουλουράκια (π.χ. Σμυρνέικα, Μουστοκούλουρα)
- το Παγωτό σε γεύσεις όπως το Καϊμάκι, το Φυστίκι κ.α. 
- οι Δίπλες, τα Μελομακάρονα και οι Κουραμπιέδες 
Βλέπουμε λοιπόν πως πρόκειται για φαγητά, τα οποία είτε τα γευθήκαμε από μικρή ηλικία, είτε αποτελούν μέρος της παράδοσής μας και η κατανάλωσή τους συνδέεται με θετικά συναισθήματα. 

Comfort food πέρα από Παράδοση και Κουλτούρα

Εκτός όμως από τα φαγητά που συνδέονται με την παράδοση, comfort food για τον καθένα ξεχωριστά μπορεί να είναι και κάτι εντελώς διαφορετικό. Κάτι που είναι εντελώς αναμενόμενο και φυσικό, αφού κάθε άνθρωπος έχει τη δική του προσωπικότητα και τις δικές τους προτιμήσεις. 
Έτσι, για κάποιον μπορεί να αποτελεί comfort food για παράδειγμα ένα χταπόδι ψητό, οι μελιτζάνες οι τηγανητές ή τα μπισκότα σοκολάτας.

Μερικά παραδείγματα comfort food που μπορεί να μην ισχύουν καθολικά για όλον τον πληθυσμό, αλλά για κάποιον ξεχωριστά να αποτελούν παρόλα αυτά comfort food, βάσει των δικών του εμπειριών και προτιμήσεων είναι: 
- Κεφτεδάκια και άλλα τηγανητά
- Θαλασσινά, τηγανητά ή ψητά
- Χωριάτικη σαλάτα
- Πίτσες
- Hamburgers 
- Πατατοσαλάτα ή πατάτες τηγανητές (με σως ή χωρίς)
- Τηγανόψωμα
- Μπισκότα 
- Μη παραδοσιακά γλυκά (π.χ. εκλαίρ, μιλφέιγ, προφιτερόλ, κρεμ μπρουλέ, τσίζκεϊκ)
- Παγωτά

Comfort food και διατροφή 

Παρατηρούμε εξετάζοντας τα comfort foods, πως συνήθως πρόκειται για φαγητά τα οποία είναι πλούσια σε υδατάνθρακες, λιπαρά ή και τα δύο. 
Αυτό έχει εύκολα την ερμηνεία του: Τροφές πλούσιες σε λιπαρά είναι συνήθως πιο γευστικές και ικανοποιούν συνεπώς περισσότερο την ανάγκη μας για γευστική απόλαυση. 
Από την άλλη, τροφές πλούσιες σε υδατάνθρακες, έχει αναφερθεί σε διάφορες μελέτες κατά καιρούς, πως επιδρούν θετικά στα συναισθήματα ή την ψυχολογία. Άλλωστε, ο εγκέφαλος χρησιμοποιεί τέτοιες τροφές ως καύσιμο.Δεν είναι τυχαίο λοιπόν που τα περισσότερα comfort foods περιλαμβάνουν μεγάλα ποσοστά από αυτές τις δύο κατηγορίες.

Comfort food είναι αυτό που μας κάνει να νιώθουμε όμορφα

Καταλήγοντας, θα λέγαμε γενικότερα πως comfort food είναι το φαγητό το οποίο μας κάνει να νιώθουμε όμορφα συναισθήματα. Κάποια φαγητά, που αρέσουν σε μεγάλα τμήματα του πληθυσμού, αποτελούν κοινά comfort foods, καθώς είναι για πολλούς συνδεδεμένα με θετικά συναισθήματα και κοινές εμπειρίες. Κάποια άλλα φαγητά πάλι, αποτελούν προσωπικά - "ατομικά" comfort foods, καθώς συνδέονται ξεχωριστά για τον καθένα με δικές του αναμνήσεις και εμπειρίες, ή ταιριάζουν καλύτερα στις γευστικές του προτιμήσεις. 
Όταν μιλάμε για τη γαστρονομία, δεν είναι ανάγκη να είμαστε τόσο "αυστηροί" με τη χρήση τέτοιων όρων, αφού ούτως ή άλλως συνδέονται από τη φύση τους με το συναίσθημα και άρα με το τι αισθάνεται ο κάθε ένας από εμάς ξεχωριστά. 
Ας απολαύσουμε λοιπόν μία στο τόσο το comfort food το οποίο μας αρέσει, μας ανεβάζει την ψυχολογία και μας κάνει να νιώθουμε πιο όμορφα!

Θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε τη διατροφολόγο-διαιτολόγο κα. Βίκυ Παπαβασιλείου(email: [email protected]) για τη συμβολή της σε αυτό το άρθρο.